Historia wg Dzieci






125 Józef Kosacki

Na wojnie ludzie stosują różne rodzaje broni, np. pistolety, karabiny, armaty, czołgi czy tzw. broń białą jak szable, miecze, bagnety. Żołnierze używają tej broni podczas wojny. Jest jednak broń, która zabija także po wojnie. Tą bronią są miny. Dlaczego tak się dzieje? Karabinu używa żołnierz. Gdy wojna się kończy żołnierze o tym wiedzą i przestają do siebie strzelać. Niestety podczas wojny żołnierze zakopali w ziemi miny i gdy wojna się kończy te miny nie

124 Rudolf Weigl

Dziś będziemy mówić o chorobie, której kiedyś bali się wszyscy. Dzisiaj wielu ludzi nawet nie zna nazwy tej choroby. Dlaczego? Dlatego, że ludzie ją pokonali. Tą chorobą był tyfus. Tym który pokonał tą zarazę był Rudolf Weigl. Zanim jednak powiemy o nim coś więcej przypomnijmy jak straszna to była choroba. W 1492 roku Hiszpanie zdobyli Granadę. Katolicy pokonali muzułmanów. Umarło wtedy 20 tysięcy żołnierzy katolickich. W walce zginęło 3 tysiące, a 17 tysięcy

123 Islam

Islam to druga największa religia na świecie. 30% ludzi wyznaje religie chrześcijańskie, a 25% islam. 30% to oznacza, że mniej więcej co trzeci człowiek na świecie jest chrześcijaninem. Z kolei 25% znaczy, że co czwarty człowiek wyznaje islam. Jak nazywa się wyznawców tej religii? Wyznawcy chrześcijaństwa to chrześcijanie. To proste, ale wyznawcy islamu to muzułmanie lub po angielsku muslim. Świątynia muzułmanów to meczet, po angielsku mosque. Jaka jest różnica

122 Koronacja Karola III

6 maja 2023 roku zostanie koronowany Karol III Windsor na króla. Należy on do dynastii Windsor, ale co to jest dynastia? Dynastia to jest jakby nazwisko królów, ale jakie dynastie panowały w Anglii? W Anglii panowali władcy z takich rodzin jak Tudor czy Stuart. Teraz panuje rodzina Windsor. Dlatego o nowym królu mówi się, że to Karol III Windsor. Podobnie w Polsce był Zygmunt III Waza. Zygmunt to imię. Liczba 3 oznacza, że był on trzecim Zygmuntem na Polskim tronie, a słowo

121 Historia Warszawy

Łucja, Zuzia i Tadeusz mieszkają w Warszawie. Postanowiliśmy więc razem omówić historię tego miasta. Będziemy mówić o tym skąd się wzięło to miasto i dlaczego stało się takie ważne. Zanim jednak przejdziemy do historii tego miasta to poznajmy legendę dotyczącą jego powstania. Jedna z legend mówi o rybaku, który miał na imię Wars i syrence, która miała na imię Sawa. W herbie Warszawy jest właśnie syrenka. Historycy jednak nie lubią legend i twierdzą, że nazwa

120 Ludwika Maria Gonzaga

Dzisiejszy odcinek poświęcimy pani, która była żoną dwóch polskich królów. Przyjechała do Polski z Francji, a była najbogatszą kobietą w tamtych czasach. Wprowadziła też w Polsce dużo zmian. Zacznijmy jednak od władców Polski. Zwykle dzieli się ich na trzy grupy. W Polsce rządzili najpierw Piastowie. Oznaczało to, że rządzili królowie z dynastii, czyli z rodziny Piastów. Później rządzili Jagiellonowie, czyli królowie z dynastii jagiellońskiej. Kiedy zmarł

119 Enigma

Dzisiaj będziemy mówić o szyfrach, kodach i tajnych językach. Będziemy też oczywiście mówić także o łamaniu takich szyfrów. Jak pewnie się domyślacie z tytułu tego odcinka, najwięcej czasu poświęcimy Enigmie. Zacznijmy jednak od tego co to jest szyfrowanie? Od najdawniejszych czasów ludzie wysyłali do siebie wiadomości w postaci listów. Jednak po drodze ktoś mógł taki list przeczytać. Dzisiaj ludzie wysyłają emaile, czyli listy elektroniczne. Te listy też mogą

118 Daty i pamięć

Dzisiaj kolejny odcinek o zapamiętywaniu. Poprzednie odcinki poświęcone temu tematowi to odcinek 50 oraz odcinki 100 i 101. Zapamiętywanie dat to jedna z najnudniejszych rzeczy w nauce historii. Sam tego bardzo nie lubiłem. Można sobie jednak pomóc. W odcinku 50 mówiłem o tworzeniu słów z cyfr roku. Dzisiaj inna technika, zamiany cyfry na przedmiot czy zwierzę. Zajmiemy się dzisiaj okresem 10 lat od roku 1811 do roku 1820. Będziemy zapamiętywać wyłącznie ostatnią cyfrę

117 Joanna Żubr

Dziś będziemy mówić o Joannie Żubr i Księstwie Warszawskim. Najpierw jednak chciałbym zapytać czy wiecie jak długo trwały zabory? Jak długo nie było Polski na mapie Europy? To prawda Polska była pod zaborami przez 123 lata. Jednak był wtedy, był podczas zaborów okres, kiedy przynajmniej część Polski była wolna i niepodległa. Jak się nazywał kraj, który powstał w 1807 roku? W 1807 powstało Księstwo Warszawskie i istniało aż do 1815, czyli prawie 8 lat

116 Ukraina

Odcinek o historii Ukrainy. Oczywiście nie da się 1000 lat historii omówić dokładnie w 15 minut. Tak więc jest to skrótowa historia dla dzieci. Jest tutaj dużo skrótów myślowych i uproszczeń. Prawdopodobnie wiecie, że 24 lutego 2022 roku Rosja napadła na Ukrainę. Prezydent Rosji Władimir Władimirowicz Putin twierdzi, że Ukraina powinna należeć do Rosji. Dlaczego tak twierdzi? Putin przypomina, że kiedyś Ukraina była częścią Rosji. On uważa, że dziś też tak

115 Żołnierze wyklęci

Będziemy mówić o żołnierzach, którzy są nazywani wyklętymi bądź niezłomnymi. Co oznacza ta nazwa? Wyklęci to coś w rodzaju przeklęci. Komuniści chcieli aby ludzie o nich zapomnieli albo myśleli same złe rzeczy. Było ich naprawdę wielu tak więc w tej audycji skupimy się głównie na Zygmuncie Szendzielarzu, który był znany pod pseudonimem: “Łupaszko”. Będziemy jednak także mówić o innych wyklętych jednak głównie będziemy się posługiwać ich pseudonimami

114 Ubiór cz. 2

Dzisiaj będziemy kontynuować historię ubrania. Zaczęliśmy w odcinku 112. Dzisiaj będziemy mówić o kilku częściach ubrania, z których dwa były niebezpieczne dla życia i zdrowia, a jedno było zabronione dla kobiet. Czy wiecie jaki rodzaj garderoby czyli jaki rodzaj ubrania w przeszłości doprowadził do śmierci wielu ludzi? Albo czy wiecie jakich ubrań w przeszłości nie mogły nosić kobiety? Co to była krynolina? Krynolina to była taka suknia w kształcie dzwonu. Kobiety

113 Funk i witaminy

Będziemy dzisiaj mówić o odkryciu witamin. Także o tym dlaczego ich potrzebujemy i przed jakimi chorobami nas chronią. Będziemy mówić o tym, że trzeba jeść witaminy, ale pamiętajcie ani ja, ani żadne z dzieci nie jesteśmy lekarzami. Tak więc, gdybyście chcieli brać jakieś witaminy najlepiej zapytajcie o to lekarza. Będziemy też mówić o chorobach, ale jak zwykle będziemy upraszczać tą wiedzę Witaminy odkrył Kazimierz Funk. Co jednak wiemy o jego młodości?

112 Ubiór cz. 1

Dzisiaj będziemy mówić o historii ubrania. Zanim jednak zaczniemy mała uwaga. Dorośli, którzy słuchają tego podcastu czasami narzekają, że niektóre informacje podajemy zbyt uproszczone. Ja odpowiadam wtedy, że to przecież audycja dla dzieci. Dorośli lubią dużo szczegółów, które dla dzieci są po prostu nudne. Czemu jednak teraz o tym wspominam? Historia ubrania jest bardzo skomplikowana. Być może sami zdążyliście zauważyć, że moda się zmienia prawie co roku. Tak

111 Kalendarz

Dzisiaj będziemy mówić o kalendarzach. O tym jakich kalendarzy używano w przeszłości i o tym kalendarzu, który jest używany do dzisiaj. Najpierw jednak zacznijmy od tego jakie są dwa rodzaje kalendarzy? Kalendarze dzielimy na słoneczne i księżycowe. Kalendarze słoneczne to np. kalendarz Majów czy Azteków, ale także kalendarz juliański oraz gregoriański. Kalendarze księżycowe to jedne z najstarszych kalendarzy. Należy do nich np. kalendarz babiloński oraz żydowski. My

110 Kołobrzeg

Kołobrzeg jest jedną z najstarszych miejscowości we współczesnej Polsce. Gród istniał już prawdopodobnie w VIII wieku, ale skąd się wzięła nazwa Kołobrzeg? Dzisiejsza nazwa jest krótsza, kiedyś Kołobrzeg miał dłuższą nazwę. Niemiecki kronikarz Thietmar napisał o tym jak Mieszko I zdobył Kołobrzeg. W swojej kronice używał on nazwy “Sól koło brzegu”. Np. biskupa Reinberna opisał tak: “Reinbern, biskup kościoła Soli Kołobrzeskiej”. Po łacinie to miasto

109 Stare Powązki

My dzisiaj będziemy mówić o Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie. Zwyczajowo jest nazywany “Starymi Powązkami” lub po prostu “Powązkami”. Lepiej jednak używać nazwy “Stare Powązki” aby odróżnić go od Wojskowych Powązek. Te dwa cmentarze leżą niedaleko od siebie i gdy ludzie mówią “Powązki” to czasem nie wiadomo o który cmentarz im chodzi. Dlaczego warto odwiedzać cmentarze? Król Salomon napisał: “Lepiej iść do domu żałoby, niż iść do domu biesiady;

108 Style architektoniczne

Dzisiaj nauczymy się jak rozpoznawać w jakim stylu budowano w przeszłości. Trudno jest rozpoznać style w jakich budowano, bo ludzie budowali w różnych stylach. Jedni kopiowali od drugich. Czasami mieszali kilka stylów. Będziemy dziś mówić o stylu romańskim, gotyckim oraz renesansie. Gdzie możecie znaleźć przykłady budynków w różnych stylach? Na banknocie 5 euro pokazano styl klasycystyczny, na 10 - styl romański, na 20 - gotyk, na 50 - renesans, na 100 - barok. Dlaczego

107 Marszałek Śmigły-Rydz

11 listopada to dzień, w którym przypada rocznica odzyskania niepodległości przez Polskę. Ludzie mówią wtedy głównie o marszałku Piłsudskim. Ale czy wiecie, że był w tamtych czasach inny marszałek i też miał udział w odzyskaniu przez Polskę niepodległości? Jak on się nazywał? Marszałek Edward Śmigły-Rydz był jednym z najważniejszych pomocników Piłsudskiego. Został też jego następcą, ale na początku miał inne zainteresowania. Zacznijmy jednak od

106 Początek II wojny światowej

Dzisiaj będziemy mówić o wrześniu 1939 roku czyli o wojnie obronnej. Jest to ważny moment nie tylko w historii Polski, ale także innych krajów, bo 1 września 1939 roku rozpoczęła się II wojna światowa. Dlaczego do tego doszło? Dlaczego Polska przegrała? Czyja to wina? O tym właśnie dzisiaj porozmawiamy. Mówiliśmy już o tym w odcinku 29, ale teraz powiemy trochę więcej. Jak pewnie wiecie 1 września 1939 roku zaczęła się II wojna światowa. Dzieci w Polsce idą do

105 Ignacy Domeyko

Ignacy Domeyko urodził się w 1802 roku czyli 7 lat po ostatnim rozbiorze Polski. Gdy umarł jego ojciec wychowaniem młodego Ignacego zajął się jego stryj, który też miał na imię Ignacy. Stryj to brat ojca. Stryj Ignacy studiował geologię i od małego uczył swojego bratanka. Ignacy Domeyko już jako dziecko interesował się skałami oraz ich powstawaniem. Potem uczył się na Uniwersytecie Lwowskim. Jednym z jego nauczycieli był Jędrzej Śniadecki. Ja uczyłem się na uczelni

104 Chopin

Ojciec Fryderyka Chopina miał na imię Mikołaj. Był Francuzem i urodził się w Lotaryngii. Mieszkał na wsi niedaleko posiadłości konfederata barskiego Polaka Michała Jana Paca. Jego zarządcą też był Polak - Adam Weydlich. Po śmierci Paca zarządca Adam Weydlich wrócił do Polski i zabrał ze sobą 16-letniego Mikołaja Chopina. W ten sposób Mikołaj znalazł się w Polsce. Gdy wybuchła insurekcja kościuszkowska wstąpił do warszawskiej milicji miejskiej i doszedł do stopnia

103 Szczepionki cz. 2

W poprzednim odcinku mówiliśmy o pierwszej szczepionce. Doktor Jenner odkrył, że jak się ludzi zaszczepi ospą krowią czyli krowianką to nie chorują potem na ospę prawdziwą. Ale jak uodpornić ludzi na inne choroby? Tych odkryć dokonało dwóch naukowców, którzy się bardzo nie lubili. Louis Pasteur był Francuzem, a Robert Koch był Niemcem. W latach 1870–1871 doszło do wojny francusko-pruskiej. Niemcy zdobyli wtedy Paryż. Od tej wojny Francuzi nienawidzili Niemców i tak

102 Szczepionki cz. 1

Dzisiaj cofniemy trochę do przeszłości i porozmawiamy o tym jak ludzie walczyli z chorobami w dawnych czasach. W dawnych czasach ludzie nie wiedzieli, że wiele chorób powodują bakterie i wirusy. Nie wiedzieli o tym, bo te małe żyjątka są zbyt małe aby je zobaczyć bez mikroskopu. Co więc myśleli wtedy ludzie o chorobach? Ludzie często myśleli, że choroby to kara za grzech, albo wynik klątwy. Później popularna stała się miazmatyczna teoria chorób. Ludzie wierzyli, że

101 Najważniejsze daty 2

W tym odcinku ponownie będziemy się uczyć ważnych dat z polskiej historii. Daty wybrali i nagrali słuchacze podkastu. To był naprawdę dobry rok dla Polski ten 1791. Polska była słaba po pierwszym rozbiorze, ale Konstytucja 3 maja miała to zmienić. Miano zwiększyć armię, aby Polska mogła się bronić. Ustalono stałe podatki, aby Polska była bogata. Zlikwidowano liberum veto, aby nie było bałaganu. Jak zapamiętać tą ważną datę? 7 to K, 9 to P, 1 to T. Możemy z tego

100 Najważniejsze daty 1

Witam was w jubileuszowym setnym odcinku podkastu “Historia wg Dzieci”. Ja nazywam się Piotr Borowski. Pracuję jako programista codziennie od 9 do 17. Ale w czasie wolnym uczę młodych historii Polski. Pierwszy podkast z serii “Historia wg Dzieci” nagrałem w styczniu 2018 roku. W chwili gdy nagrywam ten setny odcinek jest maj 2021, czyli tworzę tą audycję już 3 lata i 4 miesiące. Wychodzi mi tak, że co roku robiłem po 30 odcinków. Prawda jest jednak taka, że w pierwszym

099 Jan III Sobieski

Dzisiaj będziemy mówić o polskim królu, który jest najbardziej znany z wygranych bitew. Prawdopodobnie nawet gdyby nie został królem byłby sławny. Jak się nazywał? Jan III Sobieski był królem żołnierzem. Podobnie jak Stefan Batory dużo czasu spędził na wojnach. Szczególnie na wojnie z Turcją. Ale co wiemy o jego narodzinach? Urodził się w Olesku w 1629. Na tym zamku w Olesku urodził się nie tylko Jan Sobieski, ale także Michał Korybut Wiśniowiecki. Był on

098 Coventry

Będziemy dzisiaj mówić o historii Coventry. Tak więc będzie dzisiaj sporo o historii Anglii, a także języka angielskiego. Nie martwcie się jednak, będzie też także sporo o Polakach. Były okresy, kiedy Polacy zniszczyli Coventry, a były takie, kiedy odbudowywali to miasto. Historia Anglii jest dłuższa od historii Polski gdzieś o 1000 lat. Uczniowie w Polskich szkołach muszą się uczyć historii Polski gdzieś od Chrztu Polski w 966 roku. Anglicy mają o wiele więcej

097 Kopernik cz. 1

Dzisiejszy odcinek poświęcimy Kopernikowi, a pomagać mi będzie Hania i Mikołaj. Toruń był miastem niemieckim, ale w 1454 wybuchło tam powstanie antykrzyżackie. W Toruniu był wtedy zamek krzyżacki. Jednak Torunianie go zburzyli i wypędzili krzyżaków. Poprosili też króla Polski Kazimierza Jagiellończyka o to aby przyjął ich do Polski. Kazimierz IV Jagiellończyk się na to zgodził i tak wybuchła wojna 13-letnia. Ale wojna jest bardzo droga. Skąd król Polski miał

096 Józef Piłsudski

Dzisiaj będziemy mówić o marszałku Józefie Piłsudskim, a pomagać mi będą Józio, lat 7.5 oraz Tadzik lat 5. Na to kim stał się Józef Piłsudski mieli duży wpływ jego rodzice, a szczególnie matka. Ojciec Józefa, który też miał na imię Józef brał udział w powstaniu styczniowym. Wybuchło ono w styczniu 1863 roku i trwało aż do października 1864. Właśnie wtedy w 1863 roku podczas powstania Józef Piłsudski poznał Marię Billewicz. Wzięli ślub jeszcze podczas

095 Jakub Świnka

Dzisiaj będziemy omawiać postać arcybiskupa Jakuba Świnki. Tak jak poprzednio to nagranie będzie oparte o lekcję online, którą mieliśmy 26 stycznia 2021 roku. W tej audycji wykorzystałem nagrania z tamtej lekcji. Co wiecie o Jakubie Śwince? A jak myślicie dlaczego nazywał się Świnka? Jak się przyjrzycie obrazowi, który dołączę do notatek, to rzeczywiście jest tam namalowany z dość różową skórą. Na tym obrazie jednak jest także jego herb, u dołu z lewej strony

094 Stefan Batory

Stefan Batory został królem Polski 14 grudnia 1575 roku i rządził aż do śmierci 12 grudnia 1586. Czy potrafilibyście policzyć ile to lat od 1575 do 1586? Stefan Batory był królem Polski przez niecałe 11 lat. Dokładnie mówiąc 11 lat bez dwóch dni. Ale co robił zanim został królem Polski? Gdzie rządził wcześniej? W tamtych czasach Węgry podzielono na trzy części. Jedną wzięła sobie Turcja, drugą część Austra, a ta część dla Węgrów nazywała się właśnie

093 Krystyna Skarbek

Będziemy mówić dzisiaj o najsławniejszej polskiej agentce Krystynie Skarbek. Była ona bardzo piękna. Przed wojną startowała w konkursie miss Polonia. Była też bardzo wysportowana. Jeździła konno, wspinała się na wysokie góry oraz jeździła na nartach. Tak więc była zarówno piękna jak i bardzo wysportowana. W 1931 roku wygrała konkurs miss nart w Zakopanem. Przed wojną jako agentka pracowała dla polskiego wywiadu. Przewoziła tajne dokumenty do Anglii. Później

092 Wacław II

Dzisiejszy odcinek powstał z lekcji online, którą mieliśmy 12 stycznia 2021 roku przez zooma. Wraz z grupą dzieci rozmawialiśmy o Wacławie II. W tej audycji będę wykorzystywał zarówno nagranie tamtej lekcji, ale także plan, plan tamtej lekcji. Chciałbym abyście z tej lekcji zapamiętali tylko jedną datę, konkretnie jeden rok - 1300. Wacław II został w 1300 roku koronowany na króla Polski. Ale zanim powiemy o tym więcej zacznijmy od początku. Wacław II nie był Polakiem

091 Nowy Sącz

Dziś będziemy mówić o historii Nowego Sącza. Na mapie to miasto można znaleźć prawie na samym dole. Przebiega tamtędy droga z Krakowa na Słowację. Czy historia Nowego Sącza jest ciekawa? Działo się tam naprawdę sporo, ale sami posłuchajcie. Księciem krakowskim był Leszek Czarny. Ożenił się on z Gryfiną. Niestety nie mieli dzieci. Po śmierci swojego męża Leszka Czarnego jego żona czyli Gryfina zamieszkała w klasztorze w Starym Sączu. Tytułowano ją panią

090 Gen. Maczek cz. 2

W odcinku 88 zakończyliśmy na działaniach 10 Brygady Kawalerii we wrześniu 1939 roku. Maczek i jego żołnierze walczyli dzielnie, aż do otrzymania rozkazu wycofania się na Węgry. Podczas wycofywania się 10 Brygada Maczek odnalazł swoją żonę z dwójką małych dzieci. Razem wyjechali na Węgry. Polska miała układ z Francją. Tak więc polscy żołnierze opuszczali terytorium Polski, ale wcale nie zamierzali poprzestać walczyć. Chcieli się wszyscy dostać do Francji i z drugiej

089 Gen. Krzyżanowski

Dzisiaj będziemy mówić o wojnie secesyjnej czyli o wojnie domowej w Stanach Zjednoczonych. Historia USA jest dość krótka. Ten kraj powstał mniej więcej wtedy gdy Polska znalazła się pod zaborami. Tacy polscy żołnierze jak Kościuszko czy Pułaski walczyli w wojnie o niepodległość USA. To się działo w 18 wieku. Stany zjednoczone ogłosiły niepodległość w 1776 roku. Pierwszy rozbiór Polski to 1772. Minęło prawie sto lat i w 1861 wybuchła wojna secesyjna. W wojnie o

088 Gen. Maczek cz. 1

Dzisiaj będziemy mówić o generale Maczku, a będzie mi pomagał Janek oraz jego tata Krzysztof. Janka interesuje głównie okres II wojny światowej. A z tego okresu 1 Dywizja Pancerna generała Maczka i oczywiście bitwa pod Falaise. Zacznijmy więc od początku. Stanisław Maczek urodził się w okolicach Lwowa w czasach zaborów. Później wraz z rodzicami zamieszkał w tym mieście, czyli we Lwowie. Tam w roku 1912 wstąpił do Związku Strzeleckiego, gdzie komendantem był Józef

087 Historia Gdańska

Dziś będziemy mówić o historii Gdańska, a pomagać mi będą Michał i Wojtek. Michał ma 8 lat, a Wojtek 7. Od czasu do czasu będzie też słychać 2-letniego Frania, który też chciał wziąć udział. Historia Gdańska jest dość skomplikowana. Dlaczego? Gdańsk był pod panowaniem Polaków, Niemców oraz wielokrotnie był niezależny. Tak więc wielokrotnie usłyszycie dzisiaj o tym jak Polacy zdobyli Gdańsk, potem oderwał się od Polski, później znowu go Polacy zdobyli

086 Kazimierz Pułaski

Dzisiaj będziemy mówić o Kazimierzu Pułaskim. Jeżeli mieszkacie w Polsce to być może nie słyszeliście wiele o nim, ale jeżeli mieszkacie w Stanach Zjednoczonych to na pewno znacie Pułaskiego. W USA w wielu Stanach Polonia robi parady w pierwszy poniedziałek marca, obchodzą wtedy Casimir Pulaski Day. Poza tym w całych Stanach Zjednoczonych jest obchodzony General Pulaski Memorial Day czyli Dzień Pamięci Generała Pułaskiego. Jak to się stało, że Pułaski jest tak mało znany

085 Izydor Borowski

Izydor Borowski urodził się w 1776, cztery lata po pierwszym rozbiorze Polski. Gdy miał 18 lat, w 1794 wziął udział w insurekcji kościuszkowskiej. Po przegranej i trzecim rozbiorze Polski w 1795 Izydor Borowki wraz z wieloma Polakami uciekł do Włoch i wstąpił do Legionów Polskich we Włoszech. Niestety zamiast wyzwalać Polskę Borowski wraz z innymi legionistami został wysłany do tłumienia powstania niewolników na Haiti. Polacy przeszli na stronę powstańców i wielu z

084 Niewolnictwo

Dzisiaj będziemy mówić o niewolnictwie. W naszych czasach niewolnictwo zwykle kojarzy się z czarnymi niewolnikami pracującymi na plantacjach bawełny w Stanach Zjednoczonych. Jednak niewolnictwo było kiedyś we wszystkich krajach, a niewolnikami byli ludzie o każdym odcieniu skóry. Nie tylko z rasy czarnej, ale także białej czy żółtej. W wielu krajach niewolnictwo istnieje do dzisiaj. My jednak dzisiaj skupimy się na niewolnictwie na ziemiach polskich. W przeszłości w

083 Husaria

Ta lekcja będzie dotyczyć husarii. Było to wojsko, dzięki któremu Polacy wygrali wiele bitew. Byli to żołnierze, którzy potrafili pokonać armie, które były kilka, albo nawet kilkakrotnie większe. Była to polska ciężka jazda, której się bały armie całej Europy oraz Azji. Skąd się wzięła husaria w Polsce? W języku serbskim jest słowo “usar”, które oznacza wojownika na koniu. W 14 i 15 wieku na Europę zaczęła najeżdżać Turcja. Najpierw zdobywała kraje na

082 Stefan Czarniecki

W dzisiejszej lekcji będą mi pomagać Janek i Tomek. Wiecie już też, że będziemy mówić o Stefanie Czarnieckim. Każdy kto zna hymn Polski już słyszał o Stefanie Czarnieckim. Stefan Czarniecki żył w czasach gdy w Polsce była dynastia Wazów. Jeżeli jeszcze nie słuchaliście poprzednich odcinku to zapraszam do odcinka 79, w którym mówiliśmy o ojcu czyli Zygmuncie III Wazie oraz do odcinka 80, w którym mówiliśmy o jego synach, czyli Władysławie IV oraz Janie II

081 Historia i prepering

Rozmowa z twórcą audycji “Preppers podcast”. Poruszyliśmy temat historii i tego czego nas ona uczy w kwestii prepering. Dzieci należy przygotować w ten sposób, aby ich nie przestraszyć. Można wykorzystać książki, gry planszowe, gry komputerowe, zabawy terenowe itd. Powstanie warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku. Trwało 63 dni. Ludność cywilna nie została poinformowana o jego wybuchu. Niektórzy rodzice zostali odcięci od dzieci. Jak przygotować dziecko na taką

080 Dynastia Wazów 2

Dzisiaj będziemy kontynuować temat dynastii Wazów. Jeżeli jeszcze nie słuchaliście to polecam przesłuchać najpierw odcinek 79, a potem wrócić tutaj i przesłuchać ten do końca. Skąd się wzięli Wazowie na tronie Polski? Zygmunt Waza był wnukiem Zygmunta I Starego, a siostrzeńcem Zygmunta II Augusta. Gdy zasiadł na tronie nazywano go Zygmuntem III Wazą. Ale ilu synów miał Zygmunt Waza? Zygmunt III Waza miał siedmiu synów oraz pięć córek, ale my dzisiaj będziemy

079 Dynastia Wazów 1

W odcinku 51 mówiliśmy o ostatnim królu z dynastii Jagiellonów. Tym królem był Zygmunt August. Z kolei w odcinku 20 mówiliśmy o Bonie, księżniczce, która przyjechała z Włoch. Jej mężem był Zygmunt I Stary, a synem Zygmunt II August. Czego nie powiedzieliśmy wtedy to tego, że był także trzeci Zygmunt. Bona wyszła za mąż za Zygmunta I Starego i została królową Polski. Urodziła syna Zygmunta II Augusta. Ale urodziła też cztery córki, najmłodsza z tych córek miała

078 Wywiad z autorem Lekcji historii

Miłosz Szymański jest autorem podcastu "Lekcja historii". Zapraszam do wysłuchania naszej rozmowy o historii, podcastowaniu i planach na przyszłość. Linki do podcastu "Lekcja historii": Spotify Anchor Google Podcasts facebook

077 Bitwa pod Warną

Dziś w odcinku 77 będziemy mówić o Władysławie III Warneńczyku oraz o bitwie pod Warną. Królewicz Władysław miał imię po swoim ojcu. Jego ojciec Władysław II Jagiełło był wielkim wodzem. Pewnie pamiętacie, że Władysław Jagiełło pokonał Krzyżaków w 1410 roku pod Grunwaldem. Jego syn też miał na imię Władysław. Jego tata to Władysław II Jagiełło, a on sam był nazywany Władysławem III Warneńczykiem. Być może wiele z was, którzy słuchacie ma w tej

076 Wojna 13-letnia

Dzisiaj będziemy mówić o wojnie 13-letniej czyli takiej, która trwała aż 13 lat. To naprawdę bardzo długo. Pierwsza wojna światowa to tylko 4 lata, bo od 1914 do 1918, a druga wojna światowa to 6 lat, bo od 1939 do 1945. Nawet jak dodać 4 lata pierwszej wojny światowej i 6 lat drugiej wojny światowej to będzie tylko 10 lat, a ta wojna o której dzisiaj powiemy trwała aż 13 lat. Gdybyście wy urodzili się na początku takiej wojny to trwałaby ona przez całe wasze życie, no

075 Czarna śmierć

Czego historia może nas nauczyć? Każdy z nas uczy się na błędach. Jeżeli np. małe dziecko dotknie czegoś gorącego to się oparzy. Ale jednocześnie nauczy się czegoś. Tego, że nie należy dotykać gorących rzeczy. To jest jeden sposób uczenia się. Uczenia się na swoich błędach. Ten sposób uczenia jest dość bolesny, bo trzeba samemu się przekonać co jest dla nas dobre, a co złe. Jest jednak lepszy sposób uczenia się. Możemy się uczyć na podstawie błędów ludzi w

074 Transformacja systemowa cz. 2

Witam was w 74 odcinku podkastu “Historia Polski dla Dzieci oraz według Dzieci”. Dzisiaj będziemy kontynuować temat transformacji systemowej, który zaczęliśmy w poprzednim odcinku. Tydzień temu mówiliśmy o dwóch trudnych decyzjach, które podjęli wtedy ludzie. Pierwszą podjął Wałęsa i Solidarność. Zdecydowali, że nie będą walczyć z komunistami, ale będą im się sprzeciwiać. Zamiast rewolucji postanowili stosować bierny opór. Wielu ludzi ich za to krytykowało

073 Transformacja systemowa cz. 1

Dzisiaj będziemy mówić o transformacji. Czym jest transformacja? Jest to zmiana albo metamorfoza. Np. pewnie wiecie, że gąsienica zmienia się w motyla. Ten proces zamiany nazywa się właśnie transformacją albo metamorfozą. Ludzie też się zmieniają. Ktoś mógł jeść niezdrowe jedzenie i wciąż siedzieć na kanapie, a potem zacząć jeść tylko zdrowe rzeczy i rozpoczął ćwiczenia. Taka osoba też przeszła transformację, którą widać gołym okiem. Bo ktoś kto je

072 Irena Sendlerowa

Dzisiaj będziemy mówić o bardzo odważnej kobiecie, która uratowała tysiące dzieci. Będziemy mówić o czasach II wojny światowej, czyli okresie od 1939 roku do 1945. Polska się bardzo zmieniła podczas tych 6 lat wojny. Np. przed wojną do Polski należały takie miasta jak Lwów i Wilno. Po wojnie te miasta nie należą już do Polski. Z kolei przed wojną Wrocław i Szczecin należały do Niemiec, a po wojnie te miasta należą już do Polski. Tak więc zmieniło się miejsce

071 Bismarck kontra Piorun

26 maja 1941 roku do olbrzymiego niemieckiego statku podpłynął malutki polski stateczek. Ten olbrzym dwa dni wcześniej pokonał dwa największe brytyjskie statki. Jednego zatopił, a drugi musiał uciekać. Teraz atakuje go malutki stateczek. Tak właśnie wyglądało starcie niemieckiego Bismarcka z polskim Piorunem. Jak do tego doszło? Podczas II wojny światowej Hitler kazał zbudować olbrzymi statek, który nazwano Bismarck. Ten typ statku nazywa się pancernikiem. Kim był

070 Literatura polska

W poprzednim odcinku mówiliśmy o przygodach pewnej łacińskiej książki. Bywa ona nazywana Kodeksem Gertrudy. Gertruda była córką Mieszka II i Rychezy oraz siostrą Kazimierza Odnowiciela. Gdy wyszła za mąż dostała od matki Psałterz po łacinie. Psałterz to część Pisma Świętego. Ta część nazywa się też Księgą Psalmów. Gerturda została żoną księcia rosyjskiego. Za jej życia do Psałterza dodano wiele kartek z pismem i rysunkami. Jednak wszystko było napisane po

069 Łacina

Jakiego języka używał Mieszko I i Bolesław Chrobry? W jakim języku spisywano wtedy wszystkie dokumenty? Czy słyszeliście kiedyś o starożytnym cesarstwie rzymskim. Było to ogromne państwo rządzące połową Europy oraz kawałkiem Azji i Afryki. Rządzili w nim cesarze rzymscy. Czy znacie imię jakiegoś cesarza rzymskiego? W Anglii jest mur Hadriana. Ten mur oddziela Anglię od Szkocji. Kazał go zbudować cesarz Hadrian. A czy wiecie w jakim języku mówili Rzymianie? Rzym

068 Dywizjon 303 część 2

W poprzednim odcinku mówiliśmy o tym, że we wrześniu 1939 roku Polscy lotnicy dostali rozkaz wycofania się do Rumunii, gdzie miały na nich czekać samoloty od Anglików i Francuzów. Na tych samolotach mieli wrócić do Polski i walczyć z Luftwaffe czyli niemieckimi samolotami. Niestety Rumunia aresztowała Polaków i chciała ich oddać Hitlerowi. Polacy uciekli więc do Francji. 10 maja 1940 roku Hitler rozpoczął wojnę na froncie zachodnim czyli zaatakował Belgię, Holandię i

067 Dywizjon 303 część 1

W odcinku 66 mówiłem o amerykańskich lotnikach, którzy chcieli okazać wdzięczność za pomoc Polaków podczas wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Ponieważ w Ameryce walczyli Kościuszko i Pułaski to ci Amerykanie w Polsce nazwali swoją formację 7 eskadrą myśliwską im. Tadeusza Kościuszki. Krótko mówi się o niej jako Eskadrze Kościuszkowskiej. Eskadra ta składała się z dwóch grup, tą którą dowodził Merian Cooper nazwaną grupą Pułaskiego. Przypomnę może

066 Za wolność naszą i waszą

Powstanie listopadowe było skierowane przeciwko carskiej Rosji. Polacy zbuntowali się i walczyli o swoją niepodległość. Czy jednak wszyscy Rosjanie byli źli? Rosjanie też buntowali się przeciwko tyranii swojego cara. Gdy więc wybuchło powstanie listopadowe Polacy nosili sztandary z napisem: “Za wolność naszą i waszą”. Nosili sztandary z tym napisem nie tylko po polsku, ale także po rosyjsku: “За нашу и вашу свободу”. W ten sposób Polacy pokazywali

065 Ostrów Tumski w Poznaniu

Czym jest Ostrów Tumski? Słowo “ostrów” oznacza wyspę na rzece. Z kolei słowo “tum” oznacza katedrę. Pochodzi to od niemieckiego słowa “dom”. Po niemiecku na katedrę mówi się właśnie “dom”. Tak więc “Ostrów Tumski” można przetłumaczyć jako wyspę katedralną. Dzisiaj już się nie używa słowa “tum”, ale mówimy katedra. Słowa “ostrów” używa się rzadko na określenie wyspy na jakiejś rzece. Czy jednak wiecie, że “Ostrów Tumski” jest

064 Bitwa pod Grunwaldem 2

Dlaczego doszło do bitwy pod Grunwaldem? Jak pewnie pamiętacie Polska i Litwa stały się jakby jednym krajem. Krzyżacy mieli konflikt z Litwą i chcieli, aby Polacy się nie wtrącali. Ale przecież Polacy połączyli się z Litwą i nie mogli pozwolić, aby Krzyżacy napadli na Litwę. Gdy więc wielki mistrz krzyżacki Ulrich von Jungingen powiedział Władysławiowi Jagielle, aby nie pomagał Litwie król Jagiełło odmówił. Krzyżacy zamiast więc napaść na Litwę najechali na

063 Bitwa pod Grunwaldem 1

W poprzednim odcinku mówiliśmy o Zawiszy Czarnym. Najsłynniejszym polskim rycerzu. Brał on udział w jednej z największych bitew średniowiecza - w bitwie pod Grunwaldem. Bitwa pod Grunwaldem rozegrała się 15 lipca 1410 roku. Ale kto wtedy walczył? Po jednej ze stron byli Krzyżacy, a po drugie Polacy i Litwini. O Krzyżakach mówiliśmy w odcinku 5. W średniowieczu istniały zakony rycerskie, w których byli mnisi wojownicy. Do najsłynniejszych zakonów należeli Templariusze i

062 Czytelniczy MDP 2019

Witam was w specialnym odcinku podkastu “Historia dla Dzieci”. Dzisiaj jest 30 września i dzisiaj przypada Międzynarodowy Dzień Podkastów. Z tej okazji wraz z innymi podkasterami (ale nie tylko podkasterami bo także naszymi przyjaciółmi) postanowiliśmy przeczytać fragmenty książek, do których przeczytania chcielibyśmy was zachęcić. W dzisiejszej audycji będziecie mogli posłuchać pani Joanny Niewiem, która uczy polskie dzieci z Wellingborough. Wstępnie już się

061 Zawisza Czarny

Najsłynniejszym rycerzem Karola Wielkiego był jego siostrzeniec czyli hrabia Roland. Osłaniał on odwrót wojsk Karola Wielkiego i zginął w walce. Napisano o nim Pieśń o Rolandzie, którą czytali wszyscy w całej Europie. My dzisiaj jednak będziemy mówić o polskim rycerzu, który zginął w bardzo podobny sposób. Najpierw powiedzmy sobie jednak jakie cechy musiał mieć prawdziwy rycerz? 1. Rycerz musiał być silny, aby unieść zbroję oraz broń 2. Musiał być odważny 3

060 Karol Wielki

W tym roku na wakacje wybraliśmy się do Francji. Jadąc autostradą widziałem tablice z nazwami kolejnych miast, które mijaliśmy. Dla kogoś kto nie zna historii nazwy takie jak Nancy (Nansi), Awinion czy Marsylia pewnie niewiele mówią. Np. we wspomnianym Nancy mieszkał polski król Stanisław Leszczyński i rządził tam Lotaryngią. Kiedyś pewnie nagramy o tym odcinek, dlaczego polski król zamiast w Polsce rządził w stolicy Lotaryngii czyli w Nancy zamiast w Polsce. Z kolei

059 Przemysł II

Moja babcia miała krowę, bo wypiła barszcz. Witam was w 59 odcinku podcastu historia Polski dla dzieci i oraz według dzieci. W dzisiejszym odcinku będziemy, mówić o rozbiciu dzielnicowym i pierwszym królu Polski podczas, tego rozbicia dzielnicowego. Jak pewnie pamiętacie, w Polsce rządziło siedmiu historycznych władców, a potem Polska podzieliła się na dużo części. Ten podział to właśnie rozbicie dzielnicowe. Czy pamiętacie tych, siedmiu historycznych władców? Czy

058 Telenty Gallupa u dzieci

Dzisiejszy odcinek będzie odcinkiem specjalnym i jednocześnie najdłuższym. Poświęciliśmy go kwestii talentów Gallupa u dzieci. Być może wiecie o 34 talentach, które mogą odkryć dorośli. Chodzi o talenty Gallupa, po angielsku strengths czyli takie mocne strony każdego z nas. Te 34 talenty to cechy uszeregowane w pewnym porządku. Te cechy, które ma się u góry listy są dominujące i widać je w każdym działaniu. Np. moje górne 6 talentów to: Kontekst, Uczenie się

057 Dzień dziecka

Ludzie od dawna chcieli zwrócić uwagę na warunki w jakich żyją dzieci. W tym celu ustalono, że jeden dzień w roku będzie poświęcony właśnie dzieciom. Który to dzień? Być może odpowiecie, że oczywiście 1 czerwca to dzień dziecka. Okazuje się jednak, że to nie takie proste. Najstarszy jest chyba amerykański dzień dziecka, bo obchodzony już od 1857 roku, a obchodzi się go w drugą niedzielę czerwca. Kolejny to chyba turecki dzień dziecka obchodzony 23 kwietnia, a

056 Maria Skłodowska-Curie

Prawie 100 lat temu Maria Skłodowska-Curie dostała w prezencie od prezydenta USA jeden gram radu. Czy wiecie ile to jest jeden gram? Na przykład spinacz do papieru albo taka mała guma do żucia, waży właśnie jeden gram. Dlaczego, więc prezydent USA dał Marii tylko jeden gram radu? Ten jeden gram radu kosztował, wtedy sto tysięcy dolarów. Ale kim była Maria Skłodowska-Curie i do czego był jej potrzebny ten rad? Maria Curie urodziła się w 1867 roku w Warszawie. I w Paryżu

055 Stolice Polski

Dziś przywitali was Staś i Antek z Wrocławia, a ich mama Kasia podsunęła mi pomysł aby nagrać odcinek o stolicach. Muszę was jednak uprzedzić, że temat stolicy Polski jest bardzo skomplikowany. Najpierw muszę was jednak zapytać czy wiecie co to jest stolica? Stolica to najważniejsze miasto, które najczęściej jest również największe. W Polsce stolicą jest teraz Warszawa i rzeczywiście jest ona największym miastem. Ale np. w USA największe miasta to Nowy York i Los

054 Tadeusz Kościuszko

Dziś będziemy mówić o polskim bohaterze narodowym, który jest także bohaterem w Ameryce i na Białorusi, a góra jego imienia znajduje się w Australii. Oprócz tego, że był to człowiek bardzo odważny był on także bardzo dobry dla najbiedniejszych. O kim więc będziemy mówić? Andrzej Tadeusz Bonawentura Kościuszko jest nazywany zwykle po prostu Tadeuszem Kościuszko. Jego nazwisko ma pochodzenie białoruskie. Przodek Tadeusza Kościuszki był sekretarzem na dworze za czasów

053 Mieszko II Otyły

Dziś wrócimy do okresu rozbicia dzielnicowego oraz bitwy pod Legnicą. Więcej o tych dwóch tematach możecie posłuchać w odcinkach 9 i 11. Dziewiąty był poświęcony rozbiciu dzielnicowemu, a jedenasty bitwie pod Legnicą. Przypomnę tylko, że rozbicie dzielnicowe oznacza, że nie było Polski, bo została ona podzielona na dzielnice czyli na części. Bolesław III Krzywousty podzielił Polskę między swoich synów. Wszyscy mieli słuchać najstarszego czyli Bolesława Wygnańca

052 Polska i Hiszpania

Postanowiłem przygotować specjalny wakacyjny odcinek. Będzie on poświęcony porównaniu Polski i Hiszpanii, a szczególnie historii tych dwóch krajów. Z pozoru wydawałoby się, że nie mają one nic wspólnego, bo Polska leży na północnym wschodzie Europy, a Hiszpania na południowych zachodzie. Na mapie Europy Polska jest w prawym górnym rogu, a Hiszpania w lewym dolnym. Co wspólnego mają te dwa kraje tak bardzo oddalone od siebie? Najbardziej rzucającym się podobieństwem

051 Zygmunt II August

Ostatnim królem dynastii Jagiellonów był Zygmunt August. Dlaczego tak się stało? Dwudziesty odcinek nagrywaliśmy we Włoszech. Mówiliśmy wtedy o królowej Polski, która stamtąd przybyła. Pamiętacie jak ona miała na imię? Ona przywiozła do Polski włoszczyznę. Jej mąż miał takie samo imię jak jej syn. Czy pamiętacie jak mieli oni na imię? Jak miał na imię mąż Bony oraz jej syn? Ale dzisiaj będziemy mówić o Zygmuncie II Auguście. Jak mieli na imię jego tata i

050 Pamięć

Żyjemy w świecie, który mało ceni naszą pamięć. Wydaje się, że coraz mniej jej potrzebujemy. Mamy dostęp do danych praktycznie na okrągło nasuwa się więc pytanie czy naprawdę warto uczyć się rzeczy na pamięć? Z drugiej strony właśnie dzisiaj wiemy o pamięci dużo więcej niż nasi przodkowie. Przeprowadzono wiele badań oraz eksperymentów. Nie wiemy oczywiście wszystkiego, ale nigdy jeszcze nie wiedzieliśmy tyle co teraz. Upraszczając można powiedzieć, że

049 Zamach na Narutowicza

Dorośli mówią czasami, że historia lubi się powtarzać. Co to znaczy? Oznacza to, że jakieś wydarzenie z naszych czasów bardzo przypomina wydarzenie z przeszłości. Tak właśnie jest z zamachem na prezydenta Narutowicza. Od tego zamachu mija prawie 100 lat, ale niedawno podobny zamach znowu się wydarzył. Niestety. Powiedzmy sobie jednak najpierw co to jest “zamach”. Słowo to, czyli “zamach” pochodzi od słowa “zamachnąć się”. Gdy np. chcecie rzucić piłkę to

048 Paderewski

Ta muzyka, którą słyszeliście na początku została napisana przez Ignacego Paderewskiego. Był to najsłynniejszy muzyk w tamtych czasach i to najsłynniejszy nie tylko w Polsce, ale na całym świecie. Gdy jednak Polska odzyskała niepodległość to on wrócił i zamiast grać zajmował się wszystkim co było potrzebne dla Polski. Polska była dla niego ważniejsza niż jego kariera muzyczna. Ale zacznijmy od początku. Kim był Ignacy Paderewski? Paderewski urodził się w 1860

047 Bitwa warszawska

Czy słyszeliście kiedyś o “Cudzie nad Wisłą”? Tym cudem była bitwa warszawska. Jak do niej doszło i dlaczego jest nazywana “cudem”? Jak pewnie pamiętacie Polska odrodziła się po 123 latach zaborów. Odrodziła się 11 listopada 1918 roku. Tak więc gdy doszło do bitwy warszawskiej w 1920 roku Polska miała niecałe dwa latka. Gdy wybuchła wojna polsko-rosyjska na początku wygrywali Polacy i Polska robiła się coraz większa. Robiła się większa, bo polskie wojsko

046 Lotnisko Ławica

Witam w 46 odcinku podkastu. Dziś będziemy kontynuować historię powstania wielkopolskiego. W odcinku 44 mówiliśmy o tym powstaniu, że wybuchło 27 grudnia 1918 roku czyli tuż po Bożym Narodzeniu. Jego wybuch spowodował przyjazd Paderewskiego do Poznania. Ale o tym możecie posłuchać w tamtym 44 odcinku. To powstanie czyli powstanie wielkopolskie zaczęło się 27 grudnia 1918, a skończyło 16 lutego 1919. W tym czasie Polacy zdobywali kolejne miasta w Wielkopolsce. Dziś powiemy

045 Powstanie styczniowe

Dzisiaj mija pełny rok od momentu, kiedy ukazała się nasza pierwsza audycja. Dziś zapraszam was do 45 odcinka i oczywiście wszystkich wcześniejszych, których jeszcze nie słuchaliście. Dzisiaj jak już powiedziałem jest 8 stycznia. Styczeń jak pewnie wiecie to pierwszy miesiąc w kalendarzu. Jest o miesiąc, w którym jest zima. Czy wiecie kiedy zaczyna się zima? Zima zaczyna się tuż przed Bożym Narodzeniem w grudniu, kończy się około 21 marca. Tak więc zima trwa kawałek

044 Powstanie wielkopolskie

11 listopada przypada święto niepodległości Polski. Wtedy Polska odzyskała niepodległość. Czy jednak cała Polska? Nie. 11 listopada Polska była dość mała. W zasadzie Polska miała wtedy tylko Mazowsze z Warszawą oraz Małopolskę z Krakowem. Polska nie miała jeszcze wtedy Wielkopolski z Poznaniem. Nie miała też Śląska ani Pomorza. Dziś powiemy sobie o tym jak Polska odzyskała Poznań i Wielkopolskę. Ale może najpierw powtórzmy sobie co to jest Małopolska

043 Koronacje 25 grudnia

Dziś będziemy mówić o rzeczach, które się wydarzyły 25 grudnia. Wielu ludzi wierzy, że właśnie tego dnia urodził się Jezus z Nazaretu i właśnie dlatego 25 grudnia jest obchodzone Boże Narodzenie. W tym okresie przypada przesilenie zimowe. Oznacza to, że jest najkrótszy dzień w roku, a najdłuższa noc. Z tego powodu właśnie w ten dzień Rzymianie obchodzili w ten dzień Saturnalia, a Persowie narodziny Mitry. My jednak skupimy się na wydarzeniach historycznych

042 Zima stulecia 1978/79

Dzisiaj będziemy mówić o zimie stulecia. Dzieci lubią zimę. Dorośli też, ale nie wszyscy. Dzieci lubią zabawę na śniegu, sanki, łyżwy, lepienie bałwana itd. Dorośli jednak mają czasami z śniegiem dużo problemów. Np. samochód nie chce zapalić, bo jest zimno. Rura pęknie od mrozu. Trzeba odśnieżyć dom itd. A jak jest z wami. Czy wy lubicie zimę? A czy wasi rodzice lubią zimę? Dziś będziemy mówić o zimie stulecia, ale co to znaczy. Ludzie podzielili czas na

041 Stan wojenny

Dzisiaj powiemy sobie o czymś co się zdarzyło kiedy ja miałem 12 lat. Było to w 1981 roku. Czy wiecie ile lat minęło od tego czasu? W tamtych czasach nie było wiele programów dla dzieci. W niedzielę rano był najdłuższy program i nazywał się Teleranek. Cały tydzień na niego czekałem. Ale w pewną niedzielę 13 grudnia 1981 roku nie było Teleranka w telewizji. Niczego nie było w telewizji. Mama włączyła radio, ale tam też głucha cisza. Postanowiła więc zadzwonić i

040 Bitwa pod Somosierrą

Dziś powiemy sobie o być może najkrótszej bitwie w historii polskiego oręża. Na lekcji oglądaliśmy fragment filmu “Popioły”, w którym jest pokazana ta krótka bitwa. Link do filmu: Fragment filmu Popioły Ta bitwa rozegrała się w czasach gdy nie było Polski. Polscy żołnierze wstąpili do francuskiego wojska. Madryt to stolica Hiszpanii. Napoleon chciał zdobyć stolicę, aby podbić ten kraj czyli Hiszpanię. Ale dlaczego Napoleon chciał podbić Hiszpanię? On chciał

039 Monarchia i demokracja

Kiedy Polska odzyskała niepodległość po 123 latach coś się w niej zmieniło. Czy wiecie co? Zmieniły się granice. Przed zaborami Polska była połączona z Litwą i nazywała się Rzeczpospolita Obojga Narodów. Ale po 123 latach zaborów Litwa nie chciała już być razem z Polską. Litwa stała się osobnym krajem. Zmieniło się jednak coś jeszcze. Czy wiecie co? Chodzi mi o ustrój państwa, albo formę rządów. Co to znaczy? Ustrój państwa albo forma rządów to np

038 Niepodległość 1918

Witam was w specjalnym odcinku Historii Polski dla Dzieci oraz według Dzieci. Jak pewnie wiecie 11 listopada 2018 roku przypada 100-letnia rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości. Sto lat temu czyli 11 listopada 1918 roku Polska odzyskała niepodległość. Jak do tego doszło? O tym będzie właśnie dzisiejszy odcinek. Przez 123 lata nie było Polski. Została ona podzielona na trzy części przez Niemcy, Austrię i Rosję. Gdy w 1914 roku wybuchła I wojna światowa zaborcy

037 Ekologia

Do nagrania tego podkastu zachęciła mnie Agnieszka z podkastu “Jestem zielona”. Przysłała mi kilka pytań. Postanowiłem sprawdzić ile dzieci wiedzą o ekologii. A czy wy wiecie co to jest ekologia? Ekologia to połączenie dwóch greckich słów. Eko znaczy dom, a logia to nauka. Pewnie słyszeliście o innych naukach, które się nazywają geologia, biologia, zoologia itd. Np. nauka o zwierzętach to zoologia, co łatwo zapamiętać, bo “zoo” oznacza zwierzęta, a “logia”

036 I wojna światowa

11 listopada przypadają dwie bardzo ważne rocznice. Tego dnia zakończyła się I wojna światowa i tego samego dnia Polska odzyskała niepodległość po 123 latach zaborów. W poprzednim odcinku mówiliśmy o tym jak się żyło Polakom w czasach zaborów, czyli przez te 123 lata gdy nie było Polski. Łatwo zapamiętać tą liczbę. Polski nie było przez 123 lata. 123 zapisuje się 1, 2, 3. Ale co się wydarzyło, że Polska odzyskała niepodległość? O tym właśnie będzie

035 123 lata zaborów

Nagrywam ten podkast w październiku czyli w 10 miesiącu. Zaraz po październiku jest listopad czyli jedenasty miesiąc. I właśnie wtedy przypada ważna rocznica. Łatwo ją zapamiętać bo to 11 listopada, a jak już mówiłem listopad do 11 miesiąc, a więc 11 listopada to 11 dzień 11 miesiąca. Co takiego ważnego przydarzyło się 11 listopada? W ten dzień przypadają dwie ważne daty. Jedna jest bardzo ważna dla całego świata, a druga dla Polski. 11 listopada 1918 roku

034 Maraton

W niedzielę 14 października będę biegł trzeci raz maraton w Leicester. Poprzednie dwa razy zajęło mi to niecałe 4 godziny i 30 minut. Teraz chciałbym być szybszy. Za każdym razem gdy przygotowuję się do maratonu przypomina mi się historia tego biegu. Wszystko zaczęło się w starożytnej Grecji. Jak może pamiętacie w odcinku 28 mówiliśmy o polskich Termopilach czyli obronie Wizny. Tam Polacy bardzo dzielnie bronili się przed dużo większym wojskiem niemieckim. Nazywa

033 Żydzi w Polsce

Dziś omówimy bardzo kontrowersyjny temat. Czy wiecie co to znaczy kontrowersyjny? Jest to temat o który ludzie się kłócą. Niektórzy uważają tak, a inni odwrotnie i zaczynają się kłócić kto ma rację. Właśnie taki temat dzisiaj omówimy. Ale najpierw przypomnijmy sobie króla Kazimierza Wielkiego. Co o nim pamiętacie? A pamiętacie, z kim się Kazimierz ożenił? Żydzi mieszkali w różnych krajach w Europie. Np. wielu Żydów mieszkało w krajach, w których się mówi po

032 Bitwa o Narwik

Będziemy kontynuować historię polskich żołnierzy podczas II wojny światowej. Jak pewnie pamiętacie gdy sytuacja zrobiła się beznadziejna wycofali się oni na południe, głównie do Rumunii i na Węgry. Stamtąd dostali się do Francji i Anglii. Te dwa kraje wprawdzie wypowiedziały Hitlerowi wojnę gdy zaatakował Polskę, ale nie zrobiły nic więcej. Polscy żołnierze nie mieli jednak wyboru i udali się do tych dwóch krajów, aby dalej walczyć z Hitlerem. We Francji powstała

031 Okupacja niemiecka

Jak pewnie pamiętacie w audycji 29 mówiliśmy o wrześniu 1939 roku. Polscy żołnierze bili się bardzo dzielnie mimo to, że Niemcy zaatakowali ich z trzech stron. Niestety później do Niemców dołączyli Rosjanie. Niemcy zaatakowali 1 września 1939 roku, a Rosjanie 17 września. Pamiętacie co zrobili polscy żołnierze? Polscy żołnierze wycofali się do Rumunii i na Węgry. Ale jak pewnie pamiętacie nie przestali walczyć. Walczyli później z Hitlerem w Norwegii, we Francji, w

030 Porządek w głowie

Porządek w głowie czyli jak zapamiętać tych wszystkich królów. Dziś chciałbym wam opowiedzieć o czymś co warto zrobić na początku nauki historii. Historia Polski jest dość długa, bo ma aż 1000 lat. Historia Stanów Zjednoczonych jest co najmniej o połowę krótsza. Gdy się uczycie o kolejnym królu to po jakimś czasie mogą się oni pomieszać. Co więc można zrobić. Należy ich sobie poukładać w głowie. Czy w waszych pokojach zawsze jest porządek? Pewnie

029 Wrzesień 1939

Nie wiem czy wiecie, ale II wojna światowa zaczęła się w Polsce. Gdy będziecie słuchać tego podkastu spójrzcie na mapę, którą przygotowałem. Będzie ona w naszej grupie na facebooku oraz na stronie podkastu. Będzie ona też okładką tej audycji. Na tej mapie widać, że Niemcy byli na północy czyli na górze mapy oraz na zachodzie czyli po lewej stronie mapy. Na dole czyli na południu były Czechy, które wtedy należały już do Niemiec. Hitler zaatakował Polskę w 1939

028 Obrona Wizny

Dziś będziemy oczywiście mówić o historii Polski, ale powiemy sobie trochę także o historii starożytnej Grecji. Dlaczego? Kiedy Hitler zaatakował Polskę w 1939 roku polscy żołnierze bronili się tak dzielnie jak kiedyś 300 Spartan w starożytnej Grecji. Czy słyszeliście o tych 300 Spartanach? Milionowa armia Persów nie mogła pokonać małej grupy wojowników Greckich. Niektóre źródła mówią, że tego wąwozu broniło tylko 300 Greków ze Sparty. Tych 300 Spartan broniło

027 Powstanie warszawskie

Chciałbym wam opowiedzieć co się wydarzyło w Warszawie w roku 1944 w sierpniu, we wrześniu oraz w październiku. Druga wojna światowa zaczęła się w 1939 roku we wrześniu czyli w 9 miesiącu. Wtedy Niemcy napadli na Polskę. A czy pamiętacie kiedy skończyła się druga wojna światowa? Druga wojna światowa trwała 6 lat, od 1939 do 1945 roku. Rok przed zakończeniem wojny w 1944 roku. Wojska niemieckie biły się z wojskami rosyjskimi niedaleko Warszawy. Polacy w Warszawie pomyśleli

026 Zamach na Bolesława Chrobrego

Jak może pamiętacie w 1000 roku do Polski przybył cesarz Otton III. Mieszko już nie żył, a władcą Polski był wtedy Bolesław Chrobry, ale nie był jeszcze królem, był księciem. W odwiedziny do niego przyjechał Otton III, który był cesarzem. Kim jest cesarz? Cesarz jest ważniejszy od królów. Cesarz Otton III rządził w prawie całej Europie. Swoje cesarstwo podzielił na 4 części. Jedną była Germania czyli Niemcy, drugą była Italia czyli Włochy, trzecią była Galia

025 Zamach na gen. Władysława Sikorskiego

Dziś powiemy sobie o generale Władysławie Sikorskim. Oprócz tego, że był on generałem był także premierem. Nie wiem czy pamiętacie, ale w 1939 roku Polska została zaatakowana przez Hitlera i Niemców oraz przez Stalina i Rosjan. Polski rząd uciekł wtedy do Anglii i właśnie Władysław Sikorski był premierem polskiego rządu. Niestety Polska była wtedy w rękach Niemców, tak więc zarówno polski rząd jak i generał Sikorski byli w Anglii. 4 lipca 1943 roku czyli 75 lat temu

024 Sojuz 30 i Mirosław Hermaszewski

Jeden z nich to był Polak i nazywał się Mirosław Hermaszewski, a Rosjanin nazywał się Piotr Klimuk. Czy wiecie kto z nich kierował statkiem kosmicznym? Kirował Rosjanin Piotr Klimuk, a Polak Mirosław Hermaszewski robił w kosmosie eksperymenty. Czy wiecie co to jest eksperyment? Eksperyment oznacza, że próbujecie coś nowego. Np. mama daje wam na obiad nową potrawę, a wy ja próbujecie. Taka próba nowego jedzenia to też eksperyment. A jakie eksperymenty robił Mirosław

023 Unia Europejska i Brexit

1 maja 2004 roku Polska przyłączyła się do organizacji nazywanej Unia Europejska. Czy wiecie jakie kraje są w Europie? Do Unii Europejskiej należy 28 krajów, między innymi: Polska, Niemcy, Włochy, Hiszpania, Anglia, Francja, Szwecja itd. Ale niektóre kraje europejskie nie wstąpiły do Unii. Do tej organizacji nie przyłączyła się np. Norwegia i Szwajcaria. Unia Europejska to taka organizacja, różnych krajów europejskich, w tym także Polski. Gdy Polska przyłączyła się do

022 Historia Wrocławia

W 900 roku na wyspie Ostrów Tumski czeski książe Vratislav założył gród. Od jego imienia pochodzi czeska nazwa tego miasta, czyli Vratislav. Być może pamiętacie, że Mieszko ożenił się z czeską księżniczką. Mówiliśmy o tym w lekcji 2. Dobrawa, czyli ta czeska księżniczka jechała do Mieszka właśnie przez Wrocław, a jej syn Bolesław Chrobry założył we Wrocławiu biskupstwo. Jednak nie wszystkim się podobało chrześcijaństwo. Niektórzy ludzie chcieli wrócić do

021 Jak uczyć dzieci (część 2)

Pozwól dziecku używać własnych słów. Każdy z nas tłumaczy sobie to co słyszy na swój wewnętrzny język. Z tego powodu nie jesteśmy w stanie powtórzyć tego co słyszeliśmy słowo w słowo. Najbardziej widoczne jest to u dzieci, które maja bardzo ubogi zasób słów. Gdy dziecko potrafi powtórzyć to czego się nauczyło swoimi słowami oznacza to, że i zapamiętało, i rozumie. Gdyby jednak dziecko tylko powtarzało słowa, których używają dorośli nauczyciele oznaczałoby

020 Bona Sforza

Jak już mówiliśmy w poprzednich odcinkach sporo polskiej historii działo się za granicą. W tym roku nasza klasa była na wakacjach we Włoszech, a więc sporo mówiliśmy o tym kraju. Np. w odcinku 5 mówiliśmy o Krzyżakach, a oni do Polski przyjechali właśnie z Włoch. We Włoszech Krzyżacy mieszkali w takim znanym mieście - w Wenecji. W odcinku 14 mówiliśmy o hymnie Polski, który także został napisany we Włoszech. Słowa hymnu brzmią: “Marsz , marsz , Dąbrowski, Z ziemi

019 Język staropolski

Gdybyście przenieśli się w czasie to w jakim języku byście rozmawiali z ludźmi z tamtych czasow? Czy w dawnych czasach ludzie w Polsce mówili po polsku? Wtedy używano języka, ktory nazywamy językiem staropolskim. Najstarsze zdanie, które zapisano w naszym języku to: “Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj”. Czy rozumiecie co to znaczy? To pewien rycerz powiedział do żony, a znaczy to: “Daj, niech ja pomielę (pokręcę żarna), a ty odpoczywaj”. Dzisiaj już nie używa się

018 Konstytucja 3 maja

Dziś powiemy sobie o konstytucji 3 maja. Lekcję o tym wydarzeniu nagraliśmy 2 maja, czyli dzień przed rocznicą. Ale co to jest konstytucja? Konstytucja to jest zbiór praw - co wolno, a czego nie wolno. Ale w konstytucji są najważniejsze prawa. Dlaczego jednak konstytucja 3 maja 1791 roku była taka ważna. Aby to zrozumieć musicie wiedzieć jak traktowano ludzi przed tą konstytucją. Ludzie bogaci byli lepiej traktowani niż biedni. Np. jeżeli ktoś pobił kogoś bogatego to dostał

017 1939 II wojna światowa

II wojna światowa zaczęła się około 20 lat po I wojnie światowej i czasami dzieciom mylą się te dwie wojny. My będziemy dziś mówić o tej drugiej, czyli o II wojnie światowej. II wojna światowa zaczęła się od ataku Niemców na Polskę. Niemcami rządził wtedy Hitler. Wszystko zaczęło się 1 września 1939 roku. Druga wojna światowa zaczęła się 1 września. Pancernik Schleswig-Holstein zaczął strzelać do polskich żołnierzy na Westerplatte. Pancernik to taki duży

016 Koronacja Kazimierza Wielkiego i Aldony

Gdy nagrywaliśmy ten odcinek 25 kwietnia 2018 roku wypadała pewna rocznica. Ale czy wiecie co to jest rocznica? Wasze urodziny są rocznicą waszego urodzenia. Niektórzy obchodzą rocznicę ślubu, a państwa świętują rocznice wielkich bitew. Tego samego dnia czyli 25 kwietnia ale w roku 1333 była koronacja. Syn Władysława Łokietka czyli Kazimierz Wielki został królem. Tego samego dnia, jego żona Aldona Anna została królową. Czy moglibyście policzyć ile lat minęło od tamtego

015 Wojtek

polskim żołnierzem, o którym dzisiaj będziemy mówić jest mały miś, który dołączył do polskiego wojska w Iranie. Iran to takie państwo. Ale skąd się polscy żołnierze wzięli w Iranie? Aby to wyjaśnić musimy trochę powiedzieć coś o II wojnie światowej. II wojna światowa zaczęła się w Polsce. Na nasz kraj napadli Niemcy. Kanclerzem Niemiec był wtedy Hitler. Kanclerz to taki prezydent, albo premier, ktoś kto kieruje Niemcami. On kazał armi niemieckiej napaść na

014 Legiony we Włoszech i Hymn

Było to w czasach, gdy nie było Polski. Trzy kraje napadły i wzięły sobie po kawałku Polski. Napoleon, cesarz Francuzów obiecał Polakom pomóc w odzyskaniu Polski i utworzono legiony Polskie we Włoszech. Ale czy wiecie co to są legiony? Polskie wojsko było we Włoszech. A czy wy byliście kiedyś w tym kraju? Byliście kiedyś we Włoszech? Jeżeli tam kiedyś pojedziecie być może będziecie także w mieście Reggio Emilia. Ale czemu wogóle polskie wojska były we Włoszech? Czy

013 Elżbieta Łokietkówna

W ostatniej lekcji mówiliśmy o tym, że Polskę rozbitą na małe dzielnice połączył w całość Władysław Łokietek. Miał on syna Kazimierza oraz córkę Elżbietę. Do tego podkastu ilustracją będzie drzewo rodzinne Władysława Łokietka. Jeżeli możecie to spójrzcie teraz na nie, gdy będziecie słuchać. Tą ilustrację możecie też znaleźć na facebooku na grupie “Historia Polski dla Dzieci”. W notatkach do tego podkastu będzie link do tej grupy na facebooku. Na tym

012 Rzeź gdańska

Królem, któremu udało się na powrót zjednoczyć Polskę był Władysław Łokietek. Łokietek miał wiele pracy i przebywał ze swoją armią w Sandomierzu. Tymczasem na Gdańsk najechali Niemcy z Brandenburgii. Jak daleko jest Gdańsk od Sandomierza. Samochodem można dojechać z Sandomierza do Gdańska w 6 godzin. Ale jak pewnie wiecie w czasach Władysława Łokietka nie było samochodów. A pieszo można tam dojść w 100 godzin czyli trzeba by iść około tygodnia. Gdańsk leży na

011 Bitwa pod Legnicą

Polskę próbowali zjednoczyć władcy, którzy rządzili na Śląsku - każdy miał na imię Henryk dlatego mówi się o nich jako o Henrykach śląskich. Prawie udało im się zjednoczyć Polskę, ale wtedy pojawili się Mongołowie zwani Tatarami. Najechali oni na Polskę. Jeden z Henryków, którzy rządzili na Śląsku walczył z nimi pod Legnicą. Miał on przydomek Pobożny, dlatego nazywa się go Henrykiem Pobożnym. Mongołowie wykorzystali podczas bitwy fajerwerki. Dlaczego konie

010 Jak uczyć dzieci?

Bardzo się cieszę, że słuchasz tego podkastu. Najprawdopodobniej robisz to ze swoimi dziećmi. Cieszę się, że podobają ci się te audycje. Mam nadzieję, że dzieci też słuchają dobrowolnie i nie musisz ich do tego zmuszać. Jeżeli nasz podkast nauczy twoje pociechy historii Polski będę przeszczęśliwy, ale co ty możesz zrobić? Być może stwierdzisz, że nie znasz historii tak dobrze jak ja, albo po prostu nie masz czasu na uczenie dzieci. Rozumiem to i nie mam zamiaru

009 Rozbicie dzielnicowe

Pamiętacie co się stało z Bolesławem II Śmiałym. Za to co zrobił wygoniono go z Polski. To samo stało się z najstarszym syntem Bolesława III Krzywoustego. Miał on na imię Władysław. Czy wiecie co zrobił, że został wygnany? Władysław II Wygnaniec kazał torturować sługę swojego ojca, który pilnował porządku. Za to właśnie ludzie się przeciwko niemu zbuntowali i został wygnany z Polski. Dzisiaj tego władcę nazywa się Władysław II Wygnaniec. Niestety Polska nie

008 Bolesław III Krzywousty i obrona Głogowa

Dzisiaj powiemy sobie już o siódmym historycznym władcy Polski. Będzie to trzeci władca o imieniu Bolesław. Bolesław III Krzywousty był siódmym władcą. Czy wiecie jak się nazywała ich dynastia, jak się nazywała ich rodzina? Czy umielibyście wymienić tych siedmiu władców Polski? Tak więc mamy dwóch Mieszków, trzech Bolesławów, Kazimierza i Władysława. Może powtórzę ich jeszcze raz wraz z numerkami: Mieszko I, Bolesław I Chrobry, Mieszko II, Kazimierz I

007 Władysław Herman

Tak jak Bolesław był śmiały czyli odważny to Władysław Herman był nieśmiały. Bolesław był tyranem i kazał wszystkim robić to co chciał, a Władysław nic nie robił, a zamiast niego Polską rządził jego poddany Sieciech oraz jego żona. Jak myślicie jaki król jest lepszy taki tyran jak Bolesław II Śmiały czy taki co nic nie robi jak Władysław Herman? Władysław Herman miał syna Zbigniewa, ale bez małżeństwa. Taki syn nie mógł według prawa rządzić po swoim tacie

006 Bolesław II Śmiały

Bolesław II Śmiały poszedł na wojnę. Nie było go długo długo. Żony jego rycerzy nie były wierne, ale wzięły sobie innych mężów i miały z nimi dzieci. Król tak się zdenerwował, że kazał je ukarać. Wiecie jak? Poproście rodziców, aby wam poszukali w internecie obraz zatytułowany “Ukaranie niewiernych żon”. Jest na nim kilka postaci, ale zwróćcie najpierw uwagę co robią kobiety i co robią pieski. Widzieliście może kiedyś jak kobieta karmi swoją piersią małe

005 Krzyżacy

Krzyżacy byli zakonem rycerskim. Byli takimi mnichami, którzy walczą. Chcieli zabrać Jerozolimę Arabom, ale im się nie udało. Przybyli więc na Węgry i chcieli tam wziąć sobie kawałek ziemi, ale król węgierski ich wygonił. Wtedy przybyli do Polski. Polacy nie wiedzieli, że Krzyżacy są tacy źli i ich wpuścili na ziemię chełmińską. Krzyżacy jednak oszukali Polaków. Udawali przyjaciół, a potem napadli na nich. Będziemy o nich dużo mówić później, bo Polska miała

004 Mieszko II oraz Kazimierz Odnowiciel

Dziś powiemy sobie o synu Bolesława Chrobrego, który też miał na imię Mieszko. Właśnie dla tego, żeby nam się nie myliło do imion królów podaje się numerki. Mówimy więc o Mieszku I, jego synu Bolesławie I Chrobrym, a potem o Mieszku II oraz jego synu Kazimierzu I Odnowicielu. W roku 1025 Bolesław Chrobry koronował się na pierwszego króla Polski, w tym samy roku umarł i królem został Mieszko II. Chciał on tak jak jego ojciec powiększyć Polskę i wtedy stało się coś

002 Mieszko I i jego rodzina

W tym podkaście rozmawiamy o pierwszym historycznym władcy Polski - Mieszku I, jego żonie Dobrawie oraz o ich dzieciach Bolesławie Chrobrym oraz Świętosławie - królowej wikingów.

001 Legendy i historia

W tym pierwszym odcinku dyskutujemy z dziećmi o tym czym się różnią legendy od historii. Przypominamy też kilka najstarszych polskich legend.

000 Trochę o mnie i lekcjach historii

Kilka słów o mnie oraz jak będzie wyglądał podkast. Historia Polski, której będę uczył będzie uproszczona i oparta na ciekawych, choć może także kontrowersyjnych wydarzeniach. Zachęcam więc rodziców do tego, aby najpierw sami wysłuchali podkastu, a dopiero potem puścili go swoim dzieciom. Zachęcam do słuchania i komentowania. Published: January 8, 2018